Çfarë është vaksinimi kundër TBE?
Vaksinimi i TBE (në gjuhën e folur: vaksinimi i rriqrave) është një vaksinim mbrojtës kundër meningoencefalitit të hershëm të verës. Ky infeksion viral i transmetuar nga rriqrat është i rrallë, por mund të ketë pasoja të rënda: Viruset mund të shkaktojnë inflamacion të meninges, trurit dhe palcës kurrizore. Kjo mund të ketë pasoja të zgjatura apo edhe të përhershme neurologjike si paraliza. Në raste të rralla, TBE çon edhe në vdekje.
Vaksinimi i TBE parandalon vetëm infeksionin me viruset TBE – ai nuk siguron mbrojtje kundër patogjenëve të tjerë që transmetohen nga rriqrat (si bakteret e sëmundjes Lyme)!
Kush duhet të marrë vaksinën kundër TBE?
Vaksinimi i TBE rekomandohet në Gjermani nga autoritetet përgjegjëse (Instituti Robert Koch) për personat e mëposhtëm:
- Grupet e profesioneve që mund të bien në kontakt me virusin TBE gjatë punës së tyre: Këto përfshijnë, për shembull, pylltarët, gjuetarët, punëtorët e pylltarisë, punëtorët e bujqësisë dhe punëtorët e laboratorit mjekësor.
Zonat e rrezikut TBE
Vende të tjera evropiane ku viruset TBE janë të përhapura përfshijnë Austria, Zvicra, Hungaria, Republika Çeke, Kroacia, Polonia, Suedia dhe Finlanda. Në të kundërt, rreziku i transmetimit të TBE është shumë i ulët në Itali, Francë, Norvegji dhe Danimarkë, për shembull.
Mund të mësoni më shumë për zonat në Gjermani dhe jashtë saj ku ekziston rreziku i infektimit me TBE në artikullin Zonat TBE.
Si administrohet vaksinimi i TBE?
Dy vaksinat e disponueshme TBE konsiderohen ekuivalente dhe të këmbyeshme. Megjithatë, e njëjta vaksinë TBE duhet të përdoret gjithmonë për imunizimin bazë dhe vaksinat përforcuese, nëse është e mundur.
Imunizimi bazë TBE
Përveç këtij orari standard të vaksinimit, ekziston edhe një orar i shpejtë i vaksinimit (për shembull, për udhëtime në një zonë me rrezik TBE të planifikuar me një njoftim të shkurtër). Në varësi të vaksinës së përdorur, mjeku administron dozën e dytë të vaksinimit 14 ditë pas injektimit të parë dhe të tretën pesë deri në dymbëdhjetë muaj pas injektimit të dytë, si në skemën standarde. Ose vaksinimi i dytë bëhet shtatë ditë pas dozës së parë dhe i tretë 14 ditë pas të dytës.
Vaksinimi për TBE: përforcues
Për një vaksinë, përforcuesi i parë duhet të bëhet tre vjet pas imunizimit bazë – pavarësisht nëse është administruar sipas skemës standarde apo orarit të shpejtë të vaksinimit. Vaksinimet e mëvonshme përforcuese të TBE duhet të bëhen më pas në intervale pesëvjeçare për njerëzit nga mosha 16 deri në 60 vjeç. Personat 60 vjeç ose më të vjetër duhet të kenë përforcuesin TBE çdo tre vjet.
Vaksinimi i TBE: fëmijët
Tek fëmijët, meningoencefaliti i hershëm i verës zakonisht shërohet pa pasoja. Megjithatë, mbrojtja nga vaksinimi është e rëndësishme për ta: Fëmijët luajnë shumë jashtë – në pyje dhe livadhe – dhe për këtë arsye pickohen më shpesh nga rriqrat. Prandaj, probabiliteti i infektimit me TBE është më i lartë tek ata sesa tek të rriturit.
Si masë parandaluese, fëmijët mund të vaksinohen kundër TBE që në ditëlindjen e tyre të parë. Ekzistojnë gjithashtu dy vaksina speciale për TBE në dispozicion për fëmijët:
Orari i përshpejtuar i vaksinimit është i njëjtë si për vaksinën përkatëse të të rriturve (shih më lart).
- Së dyti, ekziston një vaksinë për fëmijët nga 1 deri në 15 vjeç. Oraret standarde dhe të përshpejtuara të vaksinimit janë të njëjta si për vaksinën përkatëse të të rriturve.
Vaksinimi i TBE: efektet anësore
Më shpesh, vaksinimi i TBE shkakton efekte anësore në vendin e injektimit (skuqje, ënjtje, dhimbje). Përveç kësaj, shqetësimi i përgjithshëm mund të ndodhë në ditët e para pas vaksinimit, të tilla si rritje e temperaturës, dobësi, ethe, dhimbje koke, dhimbje muskujsh ose kyçesh, keqtrajtim ose shqetësim gastrointestinal. Efekte të tilla anësore zakonisht ndodhin vetëm pas dozës së parë të vaksinës, dhe më rrallë pas injeksioneve të mëtejshme. Përveç kësaj, ata shpejt zhduken vetë.
Nëse vaksinimi i TBE shkakton efekte anësore, duhet të informoni mjekun për këtë përpara takimit të ardhshëm të vaksinimit.
Vaksinimi për TBE: kostot
Siguruesit e shëndetit publik zakonisht paguajnë për vaksinimin e TBE për njerëzit që jetojnë në zona me rrezik. Për grupe të caktuara profesionale (si p.sh. pylltarët), punëdhënësi zakonisht mbulon koston e vaksinimit.